skip to main content
VU tapt warmte en koude uit de grond

Het laden is al bezig maar pas volgend jaar voltooid. Dan zitten de bronnen vol met warmte en koude. Gek genoeg hebben de bronnen die temperaturen dan afgetapt van elkaar. Dat klinkt mysterieus en dat is het ook nog voor veel mensen, vertelt Rooske Gaal. Ze is energiecoördinator bij het Energie Coördinatie Centrum van de VU en het VUmc van Amsterdam UMC. Met haar collega’s zorgt ze ervoor dat in het grootste deel van die twee gebouwen de stroom geen seconde uitvalt, een noodzaak voor patiënten en jarenlang lopende onderzoeken. ‘Het werkt ongeveer als een koelkast. Daar komt ook warmte vrij aan de achterkant’, zegt Gaal. Die warmte wordt opgeslagen in de ondergrondse warmtebron als er tijdens de zomermaanden veel koelte naar boven moet. Precies andersom vult de koude bron in de grond zich ’s winters met de kou die vrijkomt als er warmte naar boven stroomt. Na een jaar opladen met hulp van boven, functioneert het systeem daarna zelfstandig. Eventueel met hulp van bovengrondse installaties op piekmomenten.

Kijk hoe het werkt

Nederlandse uitvinding

De technologie van warmte-koudeopslag is een Nederlandse uitvinding. De reservoirs liggen in watervoerende zandlagen onder de grond, waarvan we er hier veel kennen. Op een rotsige bodem zou dat een stuk lastiger zijn. In Nederland is warmte-koudeopslag daarom relatief ver ontwikkeld en worden ze gezien als bronnen van duurzame energie. Dat is nog niet zo in de rest van Europa.

Zonnepanelen

De VU legde van 2004 tot 2006 al een warmte-koudeopslag aan onder het Opleidingsinstituut Zorg en Welzijn. Waarom nu pas deze tweede opslag? ‘De noodzaak om gasloos te zijn is pas heel recent ontstaan’, zegt Gaal. ‘Drie jaar geleden werden voor dat doel verschillende scenario’s bedacht.’ Zonnepanelen stonden er ook bij, maar die zijn volgens Gaal altijd een deeloplossing. ‘Zelfs als wij ons hele dak volleggen met zonnepanelen kunnen we daarmee van alle energie die we nodig hebben maar 8 procent zelf opwekken. ’Warmte-koudeopslag levert meer energie, maar de aanleg is behoorlijk ingewikkeld. Je moet in de diepte twee bronnen slaan en de systemen in het gebouw moeten er ook op worden aangepast. Er komen namelijk andere temperaturen uit de grond dan uit gasgestookte ketels en elektrische airco’s.

Postzegeltje

En dan moet je bij de aanleg van een warmte-koudeopslag ook nog goed om je heen kijken, helemaal in Zuidas. Verschillende reservoirs mogen niet te dicht bij elkaar liggen, anders kunnen ze warmte en koude naar elkaar lekken. ‘Daar moet je voor oppassen op dit kleine postzegeltje van Amsterdam’, zegt Gaal. Al die grootverbruikers in de buurt bieden ook een voordeel: ze kunnen warmte en koude uitwisselen. ‘Er kan een ringleiding worden aangelegd rondom de reservoirs. Om energiebehoeftes aan te vullen en externe bronnen te delen.’ Al in 2006 kregen O|2 en Acta een leiding om koude te tappen op dertig meter diepte uit de Nieuwe Meer. Gaal: ‘En waarschijnlijk kunnen we in de toekomst warmte halen uit afvalverwerking.’

Geef uw mening

Jan Pieterse

Dit is al minstens 20 jaar bekend en toegepast!

Jan Pieteresr

Op deze wijze wordt de grondtempratuur verhoogd, net als de energiecentrales, welke oppervlakte water gebruiken als koeling!

j.p.jongkind

De ex ing bank ( de klapschaats) t/o de VU doet het ook al vanaf de opening. Hoe zo kijken naar de buren!!!

Musaph

Ongelooflijk. Wat knap!!!

jeannettebenyair

fantastisch