Links het Green Living Lab, maart 2018. Daarachter het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) en The Edge.
De openbare tuin aan de Gustav Mahlerlaan, waarvan de grond in eigendom is van de VU, was de afgelopen jaren een geliefde plek. Mensen kwamen in het Green Living Lab hun lunch opeten, hielpen tuinieren of waren soms zelfs onderdeel van wetenschappelijk onderzoek. VU-studenten bekeken bijvoorbeeld wat zo’n stukje natuur de hard werkende of studerende mens kan opleveren. Nou? ‘Rust’, zeggen de initiatiefnemers van het Green Living Lab. ‘Levend groen is hard nodig in deze woestijn van beton, waar best veel burn-outs voorkomen.’
Niet te vroeg kappen
De grond waarop het Green Living Lab de afgelopen jaren stond, is in 2014 door de VU overgenomen van de gemeente. Het was het terrein van de voormalige Schoolwerktuinen. Aanvankelijk zou de gemeente dit terrein bouwrijp opleveren (dus ontdaan van groen), maar na overleg kwamen VU en de gemeente overeen dat er niet onnodig vroeg gekapt zou worden. Zo bleef groen langer behouden en kreeg het Green Living Lab het terrein vervolgens tijdelijk in bruikleen van de VU. Totdat het nodig zou zijn voor de nieuwbouwplannen. Dat moment is nu aangebroken: de VU wil hier uitbreiden.
Groenplan
‘Groene projecten maken de stad van Amsterdam heel mooi’, meldt de website van het Green Living Lab. ‘Maar als de natuur door stadsontwikkelaars alleen een tijdelijke rol krijgt, zullen de bomen en natuur, met de grootste invloed op een leefbare stad, helemaal verdwijnen.’ Met het zinnetje ‘alleen een tijdelijke rol’ raakt het Lab aan een gevoelig onderwerp voor gebiedsontwikkelaars van Zuidas. Het is niet zo dat natuur hier alleen maar tijdelijk de ruimte krijgt, zegt projectmanager van het Kenniskwartier Zuidas, Erik Bijsterbosch. Hij wijst op het Groenplan, vol groene daken, bomen langs alle lanen en een veelheid aan ander groen. ‘De VU bouwt een groene campus die straks voor iedereen toegankelijk wordt. En wanneer de ontwikkelingen op het terrein van voormalige Schoolwerktuinen zijn afgerond, legt Zuidas nieuw groen aan.’
Boeman
Dit neemt niet weg dat grond tijdelijk een groene bestemming geven inderdaad een dilemma is, vindt ook Bijsterbosch. Op braakliggende terreinen, uiteindelijk bestemd voor bebouwing, krijgen relatief veel groene projecten even de ruimte. Bijsterbosch: ‘Die projecten bijten ons vaak in de staart. Het zijn hele ‘knuffelbare’ initiatieven, zoals het Green Living Lab, waarbij de maatschappelijke betrokkenheid groot is. Als die dan weer weg moeten, zijn wij de boeman.’ Er wordt bij de gemeentelijke directie Zuidas daarom soms hardop getwijfeld of Zuidas überhaupt nog ruimte moet geven aan dit soort initiatieven. Eerder leidde onder meer een tijdelijk initiatief in ‘het varkensbosje’ (de kavel waar nu Hourglass wordt gebouwd) ook tot ophef.
Inzet voor natuurbehoud
Het Green Living Lab vindt de eigen tijdelijkheid niet het probleem. ‘We protesteren niét tegen het eindigen van ons contract’, stelt de organisatie. ‘We zetten ons wél in voor het behouden van dit unieke stukje natuur.’ Het Green Living Lab vindt het jammer dat de universiteit juist dit terrein wil veranderen in een bouwplaats. Die past volgens het Green Living Lab namelijk ook op een ernaast gelegen parkeerterrein. Nu verdwijnt de natuur die het Lab hier juist zo nodig vindt. De groene plannen van Zuidas stellen het Green Living Lab niet gerust.
Niet in de ban
Dat er minder natuur blijft dan sommige mensen zouden willen is waar, zegt Marlies Geijsel. Ze is de collega-projectmanager van Bijsterbosch. ‘Dit is nou eenmaal een stadsontwikkelingsgebied’, legt ze uit. ‘We hebben als stad ooit besloten om hier Zuidas te ontwikkelen en zo groen te kunnen behouden rond de Amstel of in Waterland. Je moet de groei van de stad toch ergens een plek geven.’ Ze hoopt wel dat terreinen die nog wachten op bebouwing waar mogelijk ook gebruikt kunnen blijven worden voor initiatieven zoals het Green Living Lab. Dat projecten soms moeizaam zijn geëindigd, vindt ze geen reden om tijdelijke projecten in de ban te doen. ‘Ze passen goed bij de doelstellingen van dit gebied, zoals betrokkenheid creëren bij de openbare ruimte, het gebied verlevendigen en de Zuidas groener maken.’ Volgens Geijsel is het op tijdelijke terreinen vanwege lage kosten en weinig eisen relatief makkelijk om even de ruimte te geven aan de natuur of aan andere tijdelijke functies. Zelf was ze destijds betrokken bij het varkensbos. ‘Heel leuk, want het schuurt: varkens in Zuidas.’ Ook werkte ze mee aan een pop-upparkje tegenover SC Buitenveldert. ‘Het zou slecht zijn als we dergelijke initiatieven opgeven, uit angst voor ophef wanneer de tijdelijkheid ophoudt.’
Gemeenteraad
Ondertussen is ook de gemeenteraad in actie gekomen. Op woensdag 19 september 2018 nam de raad een motie aan die uitspreekt dat ‘de groenvoorziening van de voormalige Alma-schooltuinen aan de Gustav Mahlerlaan zoveel en zolang als mogelijk behouden dient te blijven’. De raad vraagt de VU om ‘alleen bomen en ander groen te kappen als dat strikt noodzakelijk is voor de ontwikkeling van het terrein’, opnieuw te inventariseren welke bomen er staan, ‘te evalueren wat voor de ontwikkeling van het terrein gekapt dient te worden en wat behouden kan blijven’ en daarbij ‘een onderscheid te maken tussen de middellange termijn (de komende 5 jaar) en de lange termijn (tot 2030)’. Wordt dus nog vervolgd.
Artikel delen:
Geef uw mening
Door creatiever en gedurfder de derde dimensie te betrekken in de doorontwikkeling van de Zuidas, zou je meer ruimte voor groene oases en overige groene invullingen en verblijfsruimte kunnen uitsparen/behouden. Op veel kavels kan best flink hoger en dus ook slanker gebouwd worden. Er worden nu vooral logge bouwmassa's dicht op elkaar gebouwd. Bovendien, ook de gebouwen/plinten zelf zijn te benutten. Deze kunnen groener worden ontworpen/uitgevoerd (hiervan zie je wereldwijd al steeds vaker mooie voorbeelden). Dit alles is ook goed in de strijd tegen toekomstige hittestress en wateroverlast.
Volgens mij moeten The Green Living Lab initiatiefnemers eens uit hun tuin komen en kijken naar hoeveelheid groen die rond de Zuidas aanwezig is, het beeld wat zij schetsen klopt gewoon niet. Daarnaast is dit vanaf het begin af aan een tijdelijk initiatief geweest en kunnen deze kavels veel hoogwaardiger ingevuld worden, ook met groen uiteraard.
Groen is ont stressen! Voor Jong en oud. Arm en Rijk. Daar zijn we hopelijk allemaal zo langzamerhand van doordrongen. Zeker, in deze over, over informatieve snel veranderende tijd. Amsterdam, onze fijne Gemeente , doet al veel maar...het zou een beetje meer kunnen. Misschien nog een Moestuin plekje hier en daar? Mathilda, voormalig bestuurslid, Zuiderkruid Onze tuin was een mooie afspiegeling van de Amsterdamse bevolking. En... we hebben het er fijn gehad met zijn allen. 70 personen.
Organisaties kunnen beter gewoonweg niet meewerken aan dit soort tijdelijke projecten. Zo'n mooi initiatief als het Green Living Lab draagt bij aan een aantrekkelijke stad. Zo'n aantrekkelijke stad is ook goed voor de vastgoedsector. Daardoor komt er, tegenstrijdig genoeg, juist weer minder ruimte voor groen.
Nee Jeste, wel doen, al hebben mensen er maar een paar jaar plezier van. Mathilda
Een klein stukje verder ligt de prachtige hortus botanicus vd VU. Groen en blijvend.
Niet blijvend hoor. Er zijn plannen om over 5 jaar deze botanische tuin te stoppen. De VU wil dat stuk grond ook gaan bebouwen! Helaas maar zo liggen de plannen wel.
Het is oprecht "kinderachtig" en "oneerlijk" te noemen als bekend is dat het om een tijdelijk initiatief gaat en dit initiatief vervolgens met een hoop stampei wilt zorgen het een defintief iets wordt. Met alle respect voor prima initiatieven, maar het is bekend dat het tijdelijk is. Als het einde nabij is van het tijdelijke initiatief moet men niet gaan huilen en herrie schoppen.
Hoi Tim, Klein beetje huilen mag wel hoor. Het was zo mooi en velen hebben er plezier aan beleefd. Dan is afscheid nemen wel een beetje zuur. Maar dat begrijp je best wel.
Crazy ! If VU want to make a nice building for students. Why not. We have amsterdam bos and Amstel park. Enough space for green. Let VU develop this place ! Too much opinions!!
Hi William, Have you ever been in this great Hortus? Have you seen that people came in there hospital bed? Have you seen how many great plants grow there? Did you enjoy a cop of coffee at that place.? Do you know how many volunteers work there? Do You know how many people leave the Hortus with a happy feeling? You want to take that away from all of them? I think.. you dont.
VU need that place and student need that place . If you want nature . Please go to amsterdam bos ! We want develop.