Waar in Zuidas
Wie nu rond 9.00 uur ’s morgens de duizenden studenten uit treinen en metro’s richting VU ziet lopen, kan zich nauwelijks voorstellen dat het universiteitscomplex vijftig jaar geleden in de weilanden stond. Wel was Buitenveldert een paar jaar eerder opgeleverd, als onderdeel was van het ‘Algemeen Uitbreidingsplan’ uit 1935. De Vrije Universiteit zocht al een tijd naar ruimte, want het bestaande hoofdgebouw aan de Keizersgracht en de locatie aan de De Lairessestraat konden de groeiende studentenaantallen niet aan. In 1953 kocht de VU daarom een stuk grond in het toen nog onbebouwde Buitenveldert. Geheel onomstreden was dat niet. De locatie lag buiten de Ringspoordijk – waar nu de A10 Zuid en de trein- en metrosporen op liggen. ‘Buiten de ring’ was ook toen al een dingetje in Amsterdam.
Schoonheid van beton
Als eerste werden gebouwen voor het Academisch Ziekenhuis en de bètafaculteiten gerealiseerd, in de jaren zestig. Daarna volgde het VU Hoofdgebouw. Het ontwerp kwam in 1967 van architectenbureau Nielsen en Spruijt, dat dankzij de opdracht extra personeel moest aannemen. Daaronder de architecten Peter Snel en Rob Poel die uiteindelijk hun stempel zouden drukken op het Hoofdgebouw. Zo was het in het aanvankelijke ontwerp de bedoeling dat een gevel van glas het beton zou bedekken. Snel en Poel moesten niets hebben van ‘zo’n grote glazen doos die in de zon staat te glimmen’ en wisten hun opdrachtgever te overtuigen van de schoonheid van beton. Het gebouw heeft daar zijn huidige, altijd omstreden uitstraling aan te danken. Waar de een zijn brutalistische kenmerken bejubelt, wordt de ander somber van deze bouwstijl. ‘De grauwe bebouwing drukt op zonloze dagen zwaar op het gemoed’, schreef journalist Frank van Kolfschooten al in 1991 in de universiteitskrant Ad Valvas.
Verbinding met de stad
Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw – de VU was uitgegroeid tot een enorm complex met campus – groeide de stad naar het hoofdgebouw toe. Een tram en treinstation Amsterdam WTC (nu Amsterdam Zuid) verbeterden de verbinding met de rest van de stad. Op het open terrein tussen Amsterdam Zuid en Buitenveldert verschenen de eerste kantoren, in 1998 gevolgd door het Masterplan Zuidas. Het gebied tussen de A10, de Parnassusweg/Buitenveldertselaan, de Amstelveenseweg en de A.J. Ernststraat heet nu Kenniskwartier, of ‘Innovation District’. De VU en Zuidas ontwikkelen er samen een spannende buurt waarin gezondheid, wetenschap en ondernemerschap samenkomen. Er komen zo’n 2.700 woningen en er is ruimte voor kennisgerelateerde bedrijvigheid, een basisschool, cultuur en horeca. Daardoor zal het 75-jarig bestaan van het VU Hoofdgebouw in een nu nog onvoorstelbare omgeving worden gevierd.
Tot eind juni 2023 exposeert de VU maquettes van gerealiseerde en niet-gerealiseerde gebouwen, met als pronkstukken twee ontwerpen van het VU Hoofdgebouw. Meer informatie.
Delen via
Geef uw mening
Mooi moment om nu eindelijk het gebouw 'ns van een nieuwe façade te voorzien. De grauwe lelijkheid en dat gekunstelde logo steken nu al jaren zo ontzettend af tegen de rest van de Zuidas andere nieuwe panden van de VU (zeker als W&N straks óók gesloopt is). En om altijd maar achter de brutalistische bouwstijl te verschuilen is totale onzin!