Meteen nadat de bouw van de tunnel in september 2024 was gegund aan Van Hattum en Blankevoort – onderdeel van VolkerWessels – ging technisch ontwerpmanager Ralf van Leeuwen vol aan de bak. ‘In een paar maanden tijd hebben we een zogenaamd bouwteam samengesteld, met daarin mensen van Zuidasdok en VolkerWessels. In dat bouwteam bundelen we kennis en ervaring de twee organisaties. Juist omdat de tunnelbouw in Zuidas zo complex is.’ In januari 2025 startte het team met zijn belangrijkste opdracht: het maken van een ontwerp voor de tunnel. ‘Natuurlijk is een deel al bedacht. Nu staan we voor vraag hoe we dit gaan bouwen. Naast een ontwerp maken we planningen en werken we de logistiek uit. In het najaar verwachten we dat het voorontwerp klaar is.’ Na goedkeuring van het voorontwerp volgt het uitwerken van een definitief ontwerp, waarin de puntjes op de i worden gezet. En dan is het al bijna 2027.
Betonnen doos hartje Zuidas
De periode voor het uitwerken van het tunnelontwerp lijkt daarmee misschien lang, maar is dat volgens Van Leeuwen allerminst. ‘Simpel gezegd is de tunnel niet meer dan een lange betonnen doos. Maar hoe ga je die bouwen in het hart van Zuidas? Het is juist de drukke omgeving die het ontwerpen zo complex maakt. Hoe maak je een bouwkuip luttele meters naast bestaande kantoorgebouwen en A10 Zuid? En niet te vergeten naast een compleet metro- en treinstation, dat tijdens de bouw van de tunnel open moet blijven? Er moeten damwanden de grond in om een bouwkuip te maken waarvan de bodem zo’n 10 meter onder het huidige straatniveau (en 16 meter onder de huidige A10) ligt. Hoe doe je dat veilig? Over dat soort zaken maken we nu keuzes.’
Lange adem
De bouw van de tunnel zelf neemt veel tijd in beslag, zegt Van Leeuwen er direct bij. ‘Het duurt echt wel even voordat de buitenwereld iets gaat zien. We beginnen met werkzaamheden om in 2027 de A10 Zuid een stukje richting de sporen te verleggen. Om meer ruimte te maken voor de bouw. Pas daarna gaan we grondkeringen en bouwkuipen aanleggen. Zodra die er zijn, kunnen we de tunnel écht gaan bouwen.’
Beatrixpark en Begraafplaats Buitenveldert
Het bouwteam werkt momenteel een integraal ontwerp uit voor twee tunnels: voor de noordelijke en voor de zuidelijke tunnel in de A10 Zuid, respectievelijk zo’n 1.100 en 1.000 meter lang. De noordelijke tunnel begint bij het Beatrixpark en loopt tot de Begraafplaats Buitenveldert. De zuidelijke tunnel begint bij The Pulse of Amsterdam en eindigt ter hoogte van Sportpark Goed Genoeg.
Middentunnelkanaal en dienstgebouwen
De noordelijke en zuidelijke tunnel bestaan uit twee buizen; een voor doorgaand verkeer en een voor bestemmingsverkeer. Tussen de tunnelbuizen wordt een zogenaamd ‘middentunnelkanaal’ ontworpen – deze dient als vluchtroute en dienstgang. ‘Veiligheid in de tunnel is heel belangrijk’, zegt Van Leeuwen. ‘Een groot deel van de installaties in de tunnel zijn er om die te waarborgen. Denk aan brandsignalering, verlichting, vluchtroutes en ventilatiesystemen. In de dienstgang komt heel veel bekabeling, bij de tunnelmonden komen dienstgebouwen.’
Ruimte voor groen en spoor
De tunnel gaat onderdeel uitmaken van een verbrede A10 Zuid. Tussen de knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel komen in beide richtingen twee extra rijstroken voor verkeer met bestemming Amsterdam. Met de tunnel ontstaat bovengronds zo’n 100.000 vierkante meter aan extra ruimte. Die maakt uitbreiding van station Amsterdam Zuid mogelijk tot openbaar vervoerknooppunt voor metro, trein, tram en bus. Zo komt er ruimte voor een derde perron, met twee extra treinsporen voor internationaal treinverkeer. Tegelijkertijd verbetert de leefbaarheid van de stad: er komt meer openbare ruimte en meer groen. Verder is er minder (geluids)hinder en wordt de lucht in het centrum van Zuidas schoner. Volgens de huidige planning is de zuidelijke tunnel gereed in 2034 en de noordelijke tunnel in 2035.
Dit is de eerste aflevering in een serie over het ontwerp van de tunnel in de A10 Zuid en over de technieken en de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Artikel delen:
Geef uw mening
Leuk stuk, interessante informatie. Ik rijd regelmatig op dat stuk van de A10. Nu ik meer weet over de plannen en afwegingen heb ik meer begrip voor overlast, files, vertragingen etc.
Goed om te horen, dank je Max.
waarom geen boortunnel, begin in park bij de rai en eindig in nieuwe meer. ga ietsjes dieper. we doen het overal, waarom zo complex denken.
Dag Bass, we bouwen een relatief korte tunnel met 6 rijstroken in elke richting. Een boortunnel is op deze plek moeilijk in te passen. Boortunnels liggen noodzakelijkerwijs diep, wat lastig is om ze tussen de in- en uitvoegers van de Amstelveenseweg en Europaboulevard te laten passen. Daarbij komt dat je maar twee rijkstroken per tunnelbuis hebt, wat leidt tot drie buizen naast elkaar in elke richting, en dat wordt opgeteld te breed (er zit ook nog wat ruimte tussen de buizen).