skip to main content
Architect Fokke van Dijk over EMA: ‘Het is wel even afkicken’

EMA staat voor European Medicines Agency of, in het Nederlands, het Europees Geneesmiddelen Agentschap. In mei 2017 moest dit gigantische kantoor, gezeteld in Londen, op zoek naar een nieuw hoofdkantoor in Europa vanwege de Brexit. Bij de opdracht voor de locatie van het nieuwe kantoor ging het dit keer niet om een pitch van architecten, maar om een pitch van Europese landen. De Europese lidstaten – die de doorslag moesten geven – kozen voor Nederland, en dan specifiek voor Zuidas en een compleet nieuw gebouw.

Spannend

Van Dijk: ‘Het was zeker spannend. Toen de verhuizing van EMA bekend werd, zijn we meteen gestart met een schetsontwerp. Je moet natuurlijk wel iets laten zien om te kunnen pitchen. Een bestaand gebouw behoorde ook tot de mogelijkheden, maar dan is het moeilijk om aan alle wensen te voldoen. Het gebouw moest bijvoorbeeld goed bereikbaar zijn, genoeg plek hebben voor de grote conferentieruimtes en er moesten op redelijke afstand woningen en voorzieningen zijn voor de (internationale) werknemers. Ook voldoende hotelcapaciteit in de buurt was een eis. Samen met het ministerie van Volksgezondheid en de gemeente Amsterdam zijn we toen aan de slag gegaan. We hebben gezamenlijk voor deze kavel en een nieuw gebouw in Zuidas gekozen, omdat we hier dachten dat we aan alle wensen konden voldoen. En – ook een belangrijke eis – in het ontwerp hebben we rekening gehouden met een oplevering van 18 maanden, zodat EMA snel operationeel zou zijn.’

Anders schetsen

Van Dijk: ‘Je gaat vanwege die korte bouwperiode anders schetsen dan normaal. We hebben zeker geen concessies gedaan, maar in het ontwerp hebben we wel rekening gehouden met die snelle oplevering door bijvoorbeeld met veel prefab-oplossingen te komen en voor een stalen constructie te kiezen.’ Juist omdat het team van tevoren wist met welke tijdsdruk en hoge standaard ze te maken had, was de focus superscherp. ‘Natuurlijk maak je wel bepaalde keuzes: een ingewikkeld ontwerp à la Valley, dat kan gewoon niet binnen 18 maanden gerealiseerd worden. Bovendien zou zo’n ontwerp ook niet bij EMA passen. We hebben als Rijksvastgoedbedrijf vooral gekeken hoe we een kantoor van deze omvang zo goed mogelijk konden neerzetten naar de standaarden van deze tijd en de bouw binnen 18 maanden konden afronden.’

Klaar

Het gebouw is inmiddels twee maanden opgeleverd. Van Dijk: ‘Het was een geweldig project om aan mee te werken. Juist vanwege de korte spanningsboog, was iedereen heel toegewijd. Er werd aan het eind zelfs 24/7 gewerkt. Tijd voor fouten was er niet. Het was voor ons en voor de aannemerscombinatie – Dura Vermeer en Heijmans – heel duidelijk: we gaan samen dit gebouw goed, op tijd en bovenal veilig neerzetten. Halverwege 2018 ging de schop erin, 18 maanden later – in november 2019 – was het klaar. Om dit te bereiken is er ook heel veel tijd in de samenwerking gestoken. Zo is er bijvoorbeeld meteen een keet op locatie gebouwd, waar alle partijen samenwerkten waardoor de lijnen kort bleven.’

Timelapse EMA naar de top

Cliché

Het mooiste vindt Van Dijk dan toch ook die samenwerking. ‘Ik weet dat het als een cliché klinkt, maar ik vind dat je in clichés mag spreken als je in Nederland zoiets unieks hebt neergezet. Juist doordat er op alle fronten op professionaliteit werd ingezet en we oplossingsgericht te werk gingen is dit mogelijk geweest.’ Waren er echt geen strubbelingen? ‘Natuurlijk is er wel eens wat, maar dan keken we vooral naar oplossingen. Omdat iedereen zijn eigen specialiteit had, liepen we elkaar niet voor de voeten en was er veel respect. Soms tref je een project waar ieder poppetje op de juiste plaats zit, en dat was hier.’

De aanleg van de karakteristieke 60 meter hoge groene wand

Niet elke dag

Van Dijk vervolgt: ‘Een project dat zo intensief is, met deze mate van tijdsdruk, dat maak je niet elke dag mee. En ja, dan is het echt even afkicken als het af is. Maar ik ben erg tevreden met het resultaat. Het gebouw past goed bij EMA en het interieur vind ik heel bijzonder geworden. Die indeling en die indrukwekkende groene wand langs de kantoorverdiepingen, dat is onderscheidend. Karakteristiek, maar het draagt ook bij aan een gezond gebouw. Daarbij geeft het me een trots gevoel dat de ruim 900 werknemers van EMA nu aan het werk zijn. Voor mijn gevoel is het overigens pas helemaal af als eind maart 2020 het kunstwerk op het voorplein geplaatst wordt. Daar komen jullie toch ook verslag van doen?’

Geef uw mening

m. van dijk

Het interieur ziet er inderdaad prachtig uit en petje af voor deze snelle actie. Over de buitenkant van het gebouw ben ik, met name in de avonduren, minder enthousiast en dan heb ik het over de overdosis aan galerijverlichting (?) rondom. Het gebouw is in avond en nacht één grote, van ruime afstand zichtbare, 'bak licht' in de volle breedte en hoogte. Is daar niet over nagedacht bij het ontwerp en/of heeft EMA (en Zuidas) geen 'lichtbeleid'? Hopelijk wordt voor deze onaangename mate van lichtvervuiling snel een oplossing gevonden. M. van Dijk (buurtbewoner)

Karima

Graag gedaan.

m. van dijk

Excuses, en 'onderstaand' berichtje moet zijn 'bovenstaand'....

m. van dijk

Of het aan mijn onderstaand berichtje ligt weet ik niet, wie weet, maar een paar dagen later was de 'galerijverlichting' een stuk verminderd. Heel fijn. Dank namens meerdere buurtbewoners, wel graag volhouden!

Frank Wassenaar

Leuk verhaal, Fokke

Ir. J.A.Capelle Architect BNA en ir. A Fokke v Duyn (overleden)

Petje af Fokke! Magnifieke prestatie Als je collega Adriaan Fokke van Duyn nog geleefd had zou hij jou dezelfde lof toezwaaien.