skip to main content
Kunstwerk op Zorgvlied 'nog lang niet klaar'

Nuon bouwde in de jaren vijftig een paar elektriciteitsgebouwtjes aan de rand van de stad. ‘Simpele, strakke, grijze blokken. Dat paste ook wel bij die tijd’, zegt kunstenaar Krijn de Koning. We zitten in een cafeetje vlak naast een van deze gebouwtjes: transformatorstation Zorgvlied. De Koning hulde het in felle kleuren. Met glimmende pretogen vertelt hij hoe hij dat voor elkaar kreeg op het oorspronkelijk zo saaie elektriciteitsterrein. ‘Er werd destijds nog geen geld uitgegeven om het echt mooi te maken, want het was letterlijk achter de ring.’ Een halve eeuw later was dat totaal anders. De gebouwtjes achter tramhalte Drentepark markeerden plots de ingang naar Zuidas vanaf de RAI. Omdat de broodnodige nutsgebouwtjes niet zomaar weg konden, schreef de gemeente in 2003 een prijsvraag uit om de boel te verfraaien. De Koning vond het een leuke opdracht. ‘Echt stedenbouwkundig’, roept hij nog steeds vol enthousiasme. Een kunstenaar werd er toentertijd niet vaak zo vroeg bijgehaald, legt hij uit. ‘Het gebied was nog volop in verandering.’

Schaakspel

Er zou inderdaad nog een hoop gebeuren. Het transformatorstation zelf was nog niet volgroeid en eromheen verrezen in de jaren erna heel wat gebouwen, zoals het binnenkort te openen Van der Valk hotel. De Koning wilde al die verandering laten zien. ‘Anders dan een architectenbureau dat voorstelde om een muur rondom het transformatorstation te zetten’, grinnikt hij. Transparantie leek hem mooier. ‘Maak een zichtbaar speelveld waar je op kunt kijken. Een soort schaakspel met stukken erop. Nieuwe gebouwen komen er gewoon tussen oude gebouwen door.’ De Koning wilde dus soort plein maken, waar je als voorbijganger ook op staat. ‘Dat geeft een gekke spanning. Je kunt naar binnen kijken, maar je mag er niet komen.’ De gemeente vond het een mooi, maar ambitieus plan. De Koning won desondanks de opdracht en kreeg nog een tip van de toenmalige supervisor van Zuidas. ‘Je kunt ook gewoon een kunstwerkje op het dak zetten’, zei hij. ‘Dan weet je tenminste zeker dat het er komt. Het is hier allemaal zó gecompliceerd.’ Dat heeft De Koning geweten. Het project is nu, zeventien jaar later, eigenlijk nog steeds niet klaar.

Rare olifant

Sommige van De Konings ideeën waren iets te grotesk. De hoge KPN-toren (nu van Alticom) kon niet in het kunstwerk mee bijvoorbeeld. En alleen een glazen wand rondom de elektriciteitsapparatuur was te gevaarlijk. Andere ideeën mochten wel, soms tot verbazing van De Koning zelf. Met een architect van Liander ontwierp hij op het transformatorterrein een strak gebouwtje met knalrode, blauwe en gele vlakken. Toen er niet veel later meer apparatuur op het terrein bij moest, wilde Liander het gebouwtje wegens ruimtegebrek weer afbreken. Om dat te voorkomen, stelde De Koning voor om een tweede gebouw over het eerste heen te zetten, op palen. ‘Dat deden ze nog ook. Heel leuk. Het is een soort rare olifant geworden.’ De Koning bedacht nog veel meer. Ook de tramhalte en de personeelsgebouwtjes konden mooi worden opgevrolijkt. Maar dat is er tot nu toe nog niet van gekomen. Dat begrijpt de Koning ergens wel. ‘In de openbare ruimte werken is zo dynamisch. Er spelen heel veel belangen mee.’

Geen museum

Wat het volgens De Koning nog meer ingewikkeld maakt is dat bij kunst in openbare ruimte veel publiek er niet speciaal voor komt. Een kunstwerk op straat wordt daarom meer ‘design’ en moet wel echt goed lukken. Wel hoopt hij dat hij zijn werk bij Zorgvlied mag afmaken. ‘Ik wil er een punt op zetten’, zegt hij opverend van zijn stoel. En hij wil ook aan de kant van de Alticom-toren nog iets maken. Ondertussen loopt de kunstenaar nog eens een rondje om het transformatorstation en neemt de laatste veranderingen in zich op. ‘Achter die onderste verdiepingen van Van der Valk zit dus gewoon een parkeergarage’, roept hij uit. Het past wat hem betreft goed in de dynamische omgeving. ‘Hilarisch.’

Geef uw mening

Maarten

Als je station RAI uitkomt en je loopt naar het noorden, dan zie je aan de overkant van het fietspad nog een ander kunstwerk staan. Een hoge naald met wat kleuren. Lijkt een werk uit de jaren negentig. Het is in extreme staat van verwaarlozing. Wordt dit nog een keer opgeknapt? PS Ik raad de auteur van bovenstaand artikel aan het woord 'grotesk' een keer na te zoeken in het woordenboek.