Testen met koffie, cola en ketchup op tegels nieuwe stationspassage

Volgens planning zal station Amsterdam Zuid eind juni 2021 als proeflocatie voor natuurstenen tegels dienen. Interdisciplinair coördinator bij Zuidasdok Anja Blechen: ‘We leggen dan 3 proefvlakken aan: één op het perron, één net voor de ingang van het station op het Mahlerplein en één in de huidige stationspassage. Zo kunnen we zien hoe de stenen zich gedragen op verschillende locaties. Elk vlak meet ongeveer 3 bij 5 meter en is op het perron en in het station onderverdeeld in stroken waarin we steeds meerdere van de gekozen steensoorten bij elkaar plaatsen, zodat we makkelijk kunnen vergelijken.’ Behalve in het proefvlak buiten. ‘Hier testen we alleen de natuursteen Negro Favaco.’

Alle stenen komen in juni ook al meteen te liggen in het patroon dat in het stationsontwerp is opgenomen. Blechen: ‘Hoewel dit patroon eigenlijk alleen uit stenen met twee verschillende afmetingen bestaat, oogt het toch speels en breng je door die verschillende groottes diepte en levendigheid aan.’ Vervolgens wordt er na een paar maanden een bezoek gebracht aan de proefvakken. ‘Over een tijdje hebben we dan echt een goed beeld hoe onze selecte zich houdt en kunnen we een weloverwogen keuze maken welke tegels we op de grond en wanden van de nieuwe reizigerstunnel, de Brittenpassage, plaatsen.’ Op dit moment werken we aan het dak van de passage die in 2025 helemaal klaar is. ‘In een later stadium, als ook de huidige stationspassage – de Minervapassage – verbreed en vernieuwd wordt, komen hier dezelfde tegels.’

Uiteindelijk viel de testkeuze op 3 soorten natuursteen in verschillende kleuren grijs. Voor op de wanden Oriënt Blue en voor op de vloer het Spaanse natuursteen Azul Noche en als alternatief voor beide de Negro Favaco, een Portugese graniet dat lijkt op de Oriënt Blue. ‘Maar we zijn er nog niet hoor’, lacht Blechen. ‘Net zoals eten, kun je de stenen ook op allemaal verschillen soorten manieren bewerken zodat ze allemaal weer een andere ‘smaak’ dan wel verschijning krijgen. Je kunt ze bijvoorbeeld zoeten, maar ook borstelen, schuren of vlammen. Al deze bereidingswijzen hebben weer invloed op de structuur en kleur. In totaal overwegen we nu 4 verschillende behandelmethodes om te kijken welke het best aansluit op het eindbeeld van subtiele en speelse variatie dat wij voor ogen hebben. Onze voorkeur bepalen we binnenkort ter plekke bij een leverancier in Limburg.’

Het is een mooie opdracht, maar wel een waar je goed moet nadenken over omgeving, onderhoud, duurzaamheid en de toekomst, zegt Blechen. ‘Omdat het station straks weer heel lang mee moet gaan, kies je onderhoudsarme materialen, die mooi verouderen. Om die reden spelen chique tijdloze materialen als metalen en mineralen in natuurlijke kleuren een hoofdrol in ons ontwerp. Dat geeft het station een rustige, luxe en ruimtelijke uitstraling. Daarbij moet het station ook goed aansluiten op de omgeving rondom het station. Omdat hier al natuursteen ligt, was de keuze voor eenzelfde soort steen snel gemaakt.’ Ook kan het team van Zuidasdok gebruikmaken van kennis die zij eerder opdeed bij de bouw en renovatie van andere stations. ‘Dat er evengoed uitgebreid getest wordt, heeft als reden dat de eisen die aan een steensoort gesteld worden, steeds hoger komen te liggen en verschoven zijn. Zo moet de steensoort niet alleen allure uitstralen, maar is het tegenwoordig ook heel belangrijk dat de gekozen steensoort duurzaam is.’

Dit is de derde aflevering in een serie over het werk achter de schermen aan de vernieuwing van station Amsterdam Zuid. De eerste aflevering ging over het ontwerpen van looproutes. De tweede aflevering over het ontwerpen van perronopgangen. Station Amsterdam Zuid groeit uit tot het vijfde station van Nederland, na Amsterdam Centraal, Utrecht Centraal, Rotterdam Centraal en Schiphol Airport. Hoe verander je een streekstation in een volwaardig openbaar vervoerknooppunt?