De bouw van de toekomstige tunnel van de A10 Zuid begint pas in 2027, maar de voorbereidingen zijn nu al in volle gang. Voordat we de tunnel daadwerkelijk kunnen bouwen, moeten we eerst ruimte maken voor het bouwterrein. Dat moet komen te liggen tussen de dijk waarop de sporen en de A10 liggen aan de ene kant en de omliggende gebouwen aan de andere kant. Ook voetgangers moeten dit gebied nog kunnen gebruiken om naar het station te gaan of naar de omliggende gebouwen. In de huidige situatie past dat allemaal niet. Zeker niet aan de noordkant (de binnenring). Daarom begint de bouw van de tunnel met het verleggen van de A10 Zuid over een kilometer lengte. We verplaatsen de snelweg zo’n 5 meter richting de metro- en treinsporen, zodat iets meer ruimte ontstaat voor de bouw.
Dominante schakel
‘Het verleggen van de snelweg vormt een belangrijke schakel in het bouwen van de tunnel’, zegt Jaap van der Kamp van VolkerWessels daarover. Hij houdt zich als ontwerpmanager bezig met de voorbereidingen van de verlegging. ‘De bouwkuip waarin we de tunnel gaan bouwen, bevindt zich op veel plekken maar luttele meters van de gevels van bestaande gebouwen – denk aan WTC Amsterdam en de rechtbank. Als de bouwkuip eenmaal gereed is, dan hebben we een van de grotere uitdaging voor de tunnelbouw gehad.’ Bij de buitenring (A10 Zuid richting Hengelo/Utrecht) speelt het ruimtegebrek een minder grote rol: daar staan de gebouwen net wat verder weg van de A10 Zuid. Maar ook hier verleggen we delen van de snelweg. In het stationsgebied is dat al gebeurd vanwege de vernieuwing van station Amsterdam Zuid.
Atypische snelweg
Die verlegging van de A10 Zuid is zo simpel nog niet, zegt Van der Kamp er gelijk achteraan. ‘De A10 Zuid is een atypische snelweg: normaal heeft een snelweg twee rijbanen die relatief dicht bij elkaar liggen, met een vrijwel ‘lege’ middenberm. Bij de A10 Zuid hebben we te maken met een zone van zo’n 100 meter tussen de noordelijke en zuidelijke rijbaan, waartussen sporen van treinen en metro’s liggen. Met het verleggen van de rijbaan zit je dus al snel tegen de metrosporen aan en alle ondergrondse infrastructuur die daar bij hoort.’
Meer dan asfalt leggen
Bovendien, vult zijn collega Rubert Boer van Zuidasdok aan, is ‘het verleggen van de A10 Zuid meer dan een gat spitten en een stuk asfalt aanleggen’. Boer is ontwerpleider en net als Van der Kamp onderdeel van het zogenaamde bouwteam dat de bouw van de tunnel voorbereidt, met daarin mensen van Zuidasdok en VolkerWessels. ‘Naast de beperkte ruimte hebben we te maken met bestaande bouwwerken. Denk aan de voormalige Atriumgarage onder de A10, de viaducten boven de Parnassusweg en de Beethoventraat en de twee reizigerspassages van station Amsterdam Zuid (huidige Minervapassage en de nieuwe Brittenpassage, redactie).’
Viaducten aanpassen
Boer noemt de uitdagingen die komen kijken bij de bestaande viaducten. ‘Als we met de A10 Zuid gaan schuiven, moeten we ook deze constructies aanpassen. Twee dekken van de viaducten waarop de A10 ligt, moeten we verschuiven. Dat gaat om betonnen platen van zo’n 60 bij 22 meter, dus dat is geen sinecure. Tegelijkertijd moet ook de onderbouw worden aangepast. Er moet dus veel gebeuren, terwijl je de Parnassusweg en de Beethovenstraat – twee belangrijke verkeersaders van de stad – niet steeds volledig op slot kunt zetten. Laat staan tegelijkertijd. We proberen zo veel mogelijk voorbereidend werk te doen door delen van die wegen te stremmen, maar het blijft een puzzel om dat te realiseren met zo min mogelijk hinder.’
Lange afsluiting A10 Zuid
Voor de verlegging moeten we de binnenring van de A10 Zuid (richting Schiphol/Rotterdam) enkele weken sluiten, volgens de huidige planning in 2027. Boer: ‘In die periode schuiven we onder andere de dekken van de viaducten naar hun plek.’ Van der Kamp vult aan: ‘We gaan in die afsluiting alles doen wat écht niet kan met verkeer op de A10 Zuid. Het terugbouwen van eigenlijk een nieuw stuk snelweg met nieuwe verkeerssystemen – denk aan de portalen, daar waar de blauwe bebording aan hangt – kost echt even tijd.’ De buitenring van de A10 Zuid (richting Almere/Hengelo/Utrecht) moet alleen nog worden verlegd aan de uiteinden van de toekomstige tunnel. Aan de westkant gaat het om het deel tussen de Amstelveenseweg en de Parnassusweg, aan de oostkant tussen de Beethovenstraat en de Europaboulevard. Deze verleggingen zijn beperkt en vinden gedurende minder ingrijpende afsluitingen plaats.
Verbreding A10 Zuid en tunnel
De tunnel gaat onderdeel uitmaken van een verbrede A10 Zuid. Tussen de knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel komen in beide richtingen twee extra rijstroken voor verkeer met bestemming Amsterdam. Met de tunnel ontstaat bovengronds zo’n 100.000 vierkante meter aan extra ruimte. Die maakt uitbreiding van station Amsterdam Zuid mogelijk tot openbaar vervoerknooppunt voor metro, trein, tram en bus. Zo komt er ruimte voor een derde perron, met twee extra treinsporen voor internationaal treinverkeer. Naar verwachting start de bouw van de tunnel in 2027. De zuidelijke tunnel is dan gereed in 2034 en de noordelijke tunnel in 2035.
Dit is de derde aflevering in een serie over het ontwerp van de tunnel in de A10 Zuid en over de technieken en de uitdagingen die daarbij komen kijken. Aflevering 1 ging over voorbereidingen achter de schermen en aflevering 2 over het ruimtegebrek bij de tunnelbouw.
Artikel delen:
Geef uw mening