Where in Zuidas
Toen Noor Debets en Edward Voogt aan hun werk begonnen, alweer een flink aantal jaren geleden, moest het vernieuwde station Amsterdam Zuid een duurzaam gebouw worden. ‘Het lastige bij langlopende ontwerpprocessen is dat de techniek en de milieueisen wijzigen terwijl je eraan werkt’, zegt Voogt, projectleider stationsinstallaties. ‘We hadden in het ontwerp al flink wat duurzaamheidsaspecten ingebouwd. Zo gaat het nieuwe station gebruikmaken van restwarmte en restkoude – warmte en kou die elders vrijkomt en door gebruik niet meer onnodig wordt weggegooid. Maar in de loop van de tijd zijn de ambities verder omhoog gegaan. Nu hebben we zonnepanelen toegevoegd. Zo wekt het nieuwe station grotendeels zijn eigen energie op.’
Groene ‘vijfde gevel’
Dat was nog niet eenvoudig. Want waar plaats je zonnepanelen in een overvol gebied als Zuidas? De mogelijkheden om ze bijvoorbeeld tussen de sporen of op geluidsschermen te plaatsen bleken beperkt. En op de perronkappen was ook lastig, zegt adviseur bouwfysica Noor Debets. ‘We hebben overwogen om de kappen er vol mee te leggen. Het zijn immers vier enorme vlakken waar je een flinke stroomproductie kunt realiseren. Maar dat zou ten koste gaan van een andere functie die we de perronkappen willen geven. We beplanten ze namelijk met sedum. Deze beplanting vormt een bepalend element in het gehele ontwerp van het station en de ruimte daaromheen. Omdat de hoge gebouwen aan weerszijden erop uitkijken, noemen we de daken ook wel ‘de vijfde gevel’. Bovendien zorgt deze beplanting ervoor dat water bij hevige regenbuien wordt vasthouden in plaats van rechtstreeks wordt afgevoerd naar het riool. Al met al hebben we dus voor een oplossing gekozen die het groene concept overeind houdt, maar toch efficiënte inzet van zonnepanelen mogelijk maakt. De panelen komen in de randen van de perronkappen.’
Flexibele panelen
Op dit moment werkt Voogt de details verder uit. Het is de bedoeling om half september 2021 gedetailleerde plannen aan de Omgevingsdienst voor te leggen, die moeten leiden tot het verstrekken van een omgevingsvergunning. Voogt: ‘We kijken nu hoe we het zonnepanelensysteem gaan aanleggen. Inpassing in het huidige ontwerp vraagt geen standaard zonnecellen, maar dunne, flexibele panelen, in lijn met de vorm van de kap. Zodat het ontwerp van de kappen verder intact blijft.’ Verder bekijkt Voogt de aansluiting van het zonnepanelensysteem op de energievoorzieningen. ‘We hebben daarvoor omvormers nodig: de energie wordt opgewekt met gelijkspanning en moet worden omgezet naar wisselspanning. Ook die omvormers moeten plek krijgen onder de kap. We zoeken een oplossing voor de inpassing.’
Laag verbruik
Debets is enthousiast over het verder verduurzaamde ontwerp van het station. ‘Het is straks een groene zone in een bebouwd gebied, het energieverbruik ligt laag en we wekken duurzame energie op met stadswarmte, stadskoude en met zonnepanelen. Dat is een gaaf totaalpakket.’ Voogt: ‘We willen met z’n allen een zo duurzaam mogelijk station bouwen. Ondanks dat de mogelijkheden en de eisen in de loop der tijd veranderen. Daar hebben we met de toevoeging van zonnepanelen aan het ontwerp nu goed op ingespeeld.’
Tekst: Hilde Postma
Dit is de vierde aflevering in een serie over het werk achter de schermen aan de vernieuwing van station Amsterdam Zuid. De eerste aflevering ging over het ontwerpen van looproutes. De tweede aflevering over het ontwerpen van perronopgangen. De derde aflevering over de betegeling. Station Amsterdam Zuid groeit uit tot het vijfde station van Nederland, na Amsterdam Centraal, Utrecht Centraal, Rotterdam Centraal en Schiphol Airport. Hoe verander je een streekstation in een volwaardig openbaar vervoersknooppunt?
Give your opinion