Waar in Zuidas
Het multifunctionele gebouw Valley, ontworpen door architect Winy Maas, telt 196 huurappartementen. Niet één daarvan is hetzelfde. Door de verspringende gevels is er een grote verscheidenheid aan woningtypes met allemaal een unieke plattegrond. Valley is een uitdrukking van Maas’ visie op de stedelijke omgeving. Tijdens het ontwerpproces leunde het gebouw zwaar op computermodellen en digitale simulaties. Parametrisch ontwerpspecialist Alex Christodoulou is nu zelfstandige, maar werkte de afgelopen acht jaar voor het internationale, multidisciplinaire bureau Arup aan het ontwerp van Valley. ‘Met de hand zou het moeilijk zijn geweest om de kwaliteit van de appartementen te optimaliseren. Parametrisch ontwerpen maakt het mogelijk om dat via algoritmes wel te doen. Zo ook met Valley.’
Maximale lichtinval
Arup kreeg van vastgoedontwikkelaar Edge Technologies de opdracht een tool te ontwikkelen om de kwaliteit van alle kamers in alle appartementen te toetsen aan daglichtinval, directe zonuren, constructie, terras, uitzicht en privacy. ‘Met geavanceerde software lukt het om ook in zo’n bijzonder gebouw na te gaan hoe je met aanpassingen in het ontwerp de inval van zon en daglicht kunt maximaliseren. Ook wanneer alle appartementen en alle kamers daarbinnen verschillend zijn’, zegt Christodoulou. Het ontwerpen van het analysemodel was een uitdaging op zichzelf, maar het bleek te werken. ‘Het eerste wat we met de tools checkten, waren de oppervlaktes van de woningen en de terrassen. Dat was gemakkelijk. Maar om te bekijken of er overal genoeg daglicht is en voldoende zon binnenvalt, is moeilijker. In dit geval deden we dat door simulatie. We modelleren dan de zoninval en meten hoeveel uur per dag er zon en schaduw is in een kamer – zowel in de zomer als in de winter. Daarbij checken we niet alle dagen van het jaar, maar nemen een dag uit het seizoen. Bijvoorbeeld 28 februari. Op die dag moet er ten minste 2 uur directe zoninval zijn. Dat is bepaald in een landelijke code. Voor daglicht geldt dat ook: er moet een bepaalde hoeveelheid licht naar binnen vallen, die gerelateerd is aan de maat van de ramen. Dat hebben we gecheckt voor iedere woning en iedere kamer. Als het licht onvoldoende was, gaven we met een highlight aan waar de ramen groter moesten worden. Vervolgens was het aan de architect het ontwerp op dit specifieke punt aan te passen. Op die manier zijn de ontwerpen een aantal keer heen en weer gegaan. Bij een rechthoekig gebouw check je het één keer, daarna volgen er eventueel aanpassingen en dan ben je al bij het definitieve ontwerp. Maar hier gingen er vier of vijf rondes overheen. In iedere ronde konden we het ontwerp waar nodig verfijnen en verbeteren. Ook de privacy van de appartementen hebben we op deze manier geoptimaliseerd. We konden bekijken of er bepaalde hoeken waren waardoor buren bij elkaar naar binnen konden kijken. Ook de toegang tot het groen hebben we op deze manier zo optimaal mogelijk gemaakt.’
Voordelen complexe vorm
Na afloop vergeleken Christodoulou en zijn team het grillige Valley-ontwerp met standaardgebouwen. ‘We wilden de voordelen van deze complexe vorm in kaart brengen. Eén van de voordelen is het aantal zonuren. Bij een rechthoekig gebouw heeft de noordkant het minste aantal zonuren. Maar dit gebouw heeft niet een duidelijke noordkant; de façades kijken verschillende kanten op. Daardoor heb je in totaal meer zon- en lichtinval dan bij een normaal gebouw. Ook voor de wind levert deze vorm voordelen op: die wordt gebroken door het ontwerp. En natuurlijk heb je ook meer uitzichten – alle naar verschillende richtingen.’
Hoeken
Andere berekeningen die Arup deed, hadden te maken met de hoeken in het gebouw. ‘Dat was ook heel interessant. Want in het eerste ontwerp waren die heel verschillend. Daardoor zouden er tijdens de bouw ook veel verschillende bekistingen nodig zijn. We vonden een manier om de hoeken allemaal binnen een verschil van vijf graden te krijgen. Hiermee konden de kosten verregaand worden gereduceerd. Dat was de grote winst die we met deze tools hebben kunnen behalen.’
Opwindend
Uiteindelijk was ‘iedereen blij’, zegt Christodoulou. ‘Edge Technologies kreeg de bevestiging dat het ontwerp goed in elkaar stak. Ook voor mij was dit project opwindend. Parametrisch design vereist dat je zowel ingenieurs- als programmeerskills hebt. Dat was een geweldige uitdaging. Valley is voor mij qua grootte en importantie het grootste project waar parametrisch design is ingezet. Deze manier van ontwerpen is nu nog niet heel gewoon, maar zal je in de toekomst veel meer zien. Voor mij was het een geweldige ervaring.’
Tekst: Hilde Postma
Delen via
Geef uw mening
Heel interessant gebouw, dankzij oa de gebruikte digitale techniek. Indrukwekkend!
fantastisch, deze info over dit ingenieuze bouwwerk; -klopt het dat de video geen geluid heeft? -ik hoop wel dat de opgenomen 'public valley' ook daadwerkelijk voor de publieke wandelaar open blijft!
Beste Adri, klopt. De animatie is niet van ons, maar de makers hebben er voor gekozen om er geen geluid onder te zetten. De Public Valley blijft inderdaad open voor publiek.
Super interessant artikel!