Graven, graven, graven voor extra stationspassage

Vier jaar lang hebben we hard gebouwd aan het dak van de Brittenpassage, de tweede reizigerstunnel van station Amsterdam Zuid. Zo schoven we afgelopen zomer nog twee gigantische dakdelen van samen zeven miljoen kilo beton onder de A10 en een treinspoor. We moesten er (tijdelijk) een stuk snelweg en het spoor voor verwijderen, maar bouwden de boel na afloop netjes terug. Voor het blote oog bleef lange tijd onzichtbaar hoeveel werk we ondergronds verrichten, en daar is nu verandering in gekomen. Met het verwijderen van in totaal 50.000 kuub zand onder de A10, de metro- en treinsporen worden de eerste contouren van de toekomstige Brittenpassage dan eindelijk zichtbaar. Een mijlpaal.

Ze zijn al op de helft, de werkers van bouwcombinatie Nieuw-Zuid (BCNZ). Zo’n 25.000 kuub zand groeven ze al af – vergis je niet, dat zijn snel zo’n 1250 vrachtwagens vol. Onder de joekels van dakdelen die we de afgelopen jaren ingeschoven openbaart zich een geheel nieuwe wereld die langzaam maar zeker vorm krijgt. Er wordt niet alleen zand weggehaald: een van de ondergrondse verrassingen zijn de intact gebleven restanten van de vroegere Amstelveenboog, de tunnel waar tot begin 2019 metro- en tramlijn 51 doorheen liep. De wanden vol graffiti moeten allemaal worden verwijderd – net als de damwanden die over de gehele breedte van de nieuwe reizigerstunnel staan. Jaren geleden werden ze ingebracht om een deel van de fundering voor de dakdelen te kunnen bouwen, maar nu zijn ze overbodig geworden. 

Er gaan ook weer heel veel damwanden de grond in, maar dan aan weerszijden van de passage. Die moeten voorkomen dat de grond naar ‘binnen’ valt tijdens het graven. Ze markeren bovendien waar de zijwanden van de passage komen. Het inbrengen van die damwanden is nogal een klus – ze moeten zo’n 23 meter de grond in, terwijl de hoogte in de passage momenteel maar 3 meter bedraagt. Om die reden worden de damwanden (en de buispalen die ze met elkaar verbinden) in stukken van 1,80 meter door een speciale machine met vijzels de grond in gedrukt. Het volgende stuk wordt erbovenop gelast en ook weer ingedrukt, en zo door. Per damwand en buispaal moeten zo’n 12 delen aan elkaar vastgemaakt worden: heel veel lassen dus.

Zodra de damwanden aan weerszijden staan, kan er verder worden uitgegraven. De nieuwe Brittenpassage wordt uiteindelijk zo’n 5 meter hoog, maar we graven nog veel dieper – onder andere om de fundering te kunnen bouwen en technische installaties in de kruipruimte onder de passage te kunnen aanleggen. Eind november verwachten we de eerste boorpalen voor de fundering aan te brengen. In februari 2024 bouwen we grote poeren (zeer stevige betonnen constructies) waar bovenop we kolommen gaan bouwen die de nieuwe tussensteunpunten voor de passage zullen vormen. Zodra deze nieuwe tussensteunpunten staan, kunnen de oude steunpalen eruit. 

Vijf van de zeven dakdelen voor de nieuwe Brittenpassage liggen inmiddels op hun plek. Onder deze dakdelen – aan de zuidkant van de passage – graven we momenteel de reizigerstunnel uit. Het zesde dakdeel is klaar, maar ligt nog niet op zijn definitieve locatie. Het wordt nu nog gebruikt als bouwweg naar ons werkterrein tussen de sporen in. Deze maand nog starten we met de bouw van het meest noordelijke dakdeel. In 2024 schuiven we deze laatste twee betonnen platen noordwaarts, waarna het uitgraven aan de noordkant kan beginnen. Uiterlijk in 2027 gaat de Brittenpassage open.