Waar in Zuidas
Het is 2014 als rondzingt dat de Goede Doelen Loterijen op zoek zijn naar een architect die een gebouw kan ontwerpen voor de 600 medewerkers. Al jarenlang houdt het bedrijf dan kantoor in verschillende panden in Amsterdam, Houten en Eemnes. De wens voor een gezamenlijk hoofdkantoor mondt uit in de aanschaf van de ‘Weduwe van Zuidas’. Een eenzame, leegstaande, bepaald niet sexy kolos aan de Beethovenstraat. Maar de loterijenorganisatie kijkt daar doorheen. Bovendien past de renovatie van een bestaand gebouw in de visie om een nieuw kantoor zo duurzaam mogelijk te realiseren.
Wensenlijst
In eerste instantie moet er ook voor deze opdracht gepitcht worden, zoals dat gebruikelijk is in de architectenwereld. Van der Made, partner bij Benthem Crouwel Architects: ‘Deze ontwerpprijsvraag voelde wel meteen speciaal. Een kantoor maken dat als thuis voelt, dat komt niet vaak voor.’ Ook de werkwijze van oprichter en directievoorzitter Boudewijn Poelmann spreekt aan. ‘Hij vroeg aan alle werknemers om input waardoor er een wensenlijst ontstond, los van de vaststaande kaders. En reken maar dat die wensenlijst bijna net zo belangrijk was. Dit inspireerde ons bureau om ook samen gezamenlijk aan de slag te gaan. We hebben een dag ingepland waarop iedereen – van stagiair, partner tot receptionist – zijn ideeën mocht inbrengen. Het resultaat was een ontwerp dat we aan de Goede Doelen Loterijen hebben voorgelegd.’
BREEAM Outstanding
Los van het thuisgevoel en de sfeer, zijn ook de overige criteria waaraan het ontwerp moet voldoen streng. Zo moet het pand zo duurzaam mogelijk worden verbouwd, volgens de eisen van een BREEAM Outstanding certificaat, het hoogst haalbare label op het gebied van duurzaam bouwen. Van der Made: ‘Dat betekende dat in het ontwerp zonnepanelen op het dak en een warmtekoude-opslag in de grond verwerkt moesten worden en er bijvoorbeeld een waterregulatiesysteem moest komen voor planten en toiletten waarbij regenwater wordt gebruikt. Daarbij moest er onder het bestaande gebouw een parkeergarage komen, zonder de bestaande constructie te schaden. En dan moest het gebouw ook nog worden uitgebreid, tussen en bovenop de bestaande constructie.’
Ingeleefd
Vooral de wijze waarop Benthem Crouwel Architects de opdracht benadert, spreekt de directie en medewerkers van de Loterijen aan. Van der Made: ‘Dat wij net als zij ook al onze medewerkers inzetten om tot iets moois te komen, daar waren zij wel van gecharmeerd. Het mooie, en tegelijkertijd ook het lastige, aan deze opdracht was dat de directie van de Loterijen gedurende het hele ontwerpproces zeer betrokken bleef.’
Hart van het gebouw
Die betrokkenheid blijkt vooral als het ontwerp voor het atrium uitgewerkt moet worden. Van der Made: ‘Het bestaande gebouw had een carrévorm, met een binnenplaats met parkeerplekken. In ons ontwerp werd deze binnenplaats overdekt, waardoor op de parkeerplaats een overkoepeld plein zou ontstaan.’ Dit zou letterlijk en figuurlijk het hart van het gebouw worden. ’Van Poelmann leerde ik dat een atrium vaak een ruimte is waar niemand graag zit. Voor het nieuwe gebouw wilde hij het tegenovergestelde: een atrium als een soort Italiaans plein, met veel licht en ruimte dat niet van A tot Z ontworpen hoefde worden. Dat bracht ons op het idee om de medewerkers te betrekken in het ontwerpproces en hen de geveltjes rondom het plein te laten tekenen.’ Interieurarchitect Edward van der Poll van D/DOCK is dan inmiddels ook aan boord en verantwoordelijk voor de imposante trap in het atrium. ‘Door te luisteren, is het echt een plek geworden van de medewerkers zelf.’
Eyecatcher
De wens voor een ‘groen gevoel’ krijgt vorm door een speciaal ontworpen dak en door daktuinen met echt groen daaronder. Van der Made: ‘Het dak is een eyecatcher geworden. Het bestaat uit een gigantisch houten plateau dat niet alleen het gebouw overdekt, maar ook nog het voorplein, zodat er hier een fijne buitenruimte is ontstaan waar je het hele jaar door kunt zitten.’ In het houten dak zijn dakramen aangebracht op plaatsen waar daglicht nodig was, met daartussen zonnepanelen. Onder het dak is een extra laag van aluminium panelen ontworpen die de planten weerspiegelen en die een bijzondere schittering en schaduwpatroon teweegbrengen. Ook voorkomen de panelen dat het gebouw in de zomer teveel opwarmt.
Bewondering
Er verschijnt nog steeds een glimlach op het gezicht van Van der Made als ze terugdenkt aan de ontwerp- en bouwperiode van 2014 tot en met eind 2018. ‘Uiteindelijk vond ik dat intense contact met deze opdrachtgever erg leuk. Natuurlijk was het soms lastig om je eigen ontwerpideeën na een dialoog te herzien, maar wat overheerst is vooral bewondering voor een organisatie die zo graag iets moois voor zijn werknemers wilde neerzetten en dan ook nog op de hoogst haalbare duurzame manier. Die betrokkenheid maak ik niet vaak mee. En het mooie is dat er nu echt een gebouw staat waarover iedereen tevreden is.’ Het kantoor heeft het comfort van een nieuw gebouw, zonder dat de techniek afbreuk doet aan de huiselijke sfeer. En het belangrijkste vindt van der Made: het atrium wordt gebruikt waarvoor het is bedoeld. ‘Mensen zitten er graag, eten er een boterham of praten bij. Missie geslaagd.’
Delen via
Geef uw mening