Betonstort voor laatste dakdeel Brittenpassage

Tussen de twee noordelijkste metrosporen werd de afgelopen weken zo’n 45.000 kilo aan wapeningsstaal aan elkaar gevlochten. Het ingenieuze vlechtwerk vormt de wapening voor het laatste dakdeel van de Brittenpassage, dat overigens bij lange na niet het grootste of zwaarste van de zeven wordt. Morgen stort Bouwcombinatie Nieuw-Zuid (Mobilis, Boskalis en Van Gelder) 240 kuub beton in de bekisting (houten mal) die rondom de wapeningskorf is aangebracht, waarmee de plaat na uitharding zo’n 630.000 kilo zal wegen. Ter vergelijking: het meest zuidelijke dakdeel weegt zo’n vier miljoen kilo. Toch vormt dit bescheiden dakdeel een van de ingewikkeldste om te bouwen, vertelt Peter de Jong, uitvoerder bij Bouwcombinatie BCNZ. ‘We bouwen dit dakdeel op onze kleinste bouwplaats, waar het meeste gebeurt. Aan beide kanten werken we op slechts enkele meters van de metrosporen vandaan. Alleen al de aanvoer van materialen is een puzzel: we hebben een piepkleine bouwinrit vanaf de drukke Parnassusweg.’    

Alweer vier jaar geleden is het, dat we het eerste deel van het gigantische betonnen dak voor de nieuwe Brittenpassage op zijn plek schoven. Een spectaculaire operatie waarvoor we – ook voor de allereerste keer – een deel van de A10 Zuid, sporen en perrons moesten verwijderen. Na afloop bouwden we de boel netjes terug, en in de jaren die volgden zouden we het (knap ingewikkelde) kunstje vaker herhalen. Afgelopen zomer nog, toen we twee joekels van dakdelen vanaf Arnold Schönberglaan aan de zuidkant van het station onder een treinspoor en de A10 schoven. Vijf van de zeven dakdelen voor de Brittenpassage liggen nu op hun definitieve plek. Ook het zesde bouwden we al voor, maar deze is nu in gebruik als bouwweg naar ons werkterrein. Nummer zeven schuiven we in de zomer van 2024 onder het meest noordelijke metrospoor (M2, zie kaartje).

Tussen de wirwar aan wapeningsstaven zijn zes zilverkleurige buizen getrokken. Het zijn zogenaamde mantelbuizen, waardoorheen weer kabels getrokken zijn. Nadat het beton voor het dakdeel is gestort en uitgehard, worden deze kabels aangespannen. Daardoor kan de betonnen plaat later een grotere belasting dragen. De Jong: ‘De mantelbuizen moeten op de millimeter nauwkeurig tussen de wapening liggen om dit goed te kunnen doen. Door elke buis hebben we 36 zogeheten naspankabels getrokken. Vergis je niet: al die kabels samen wegen al 18.000 kilo. Ongeveer twee weken na de betonstort kunnen we ze aanspannen. Daarmee bolt het dakdeel als het ware een beetje naar boven op. Zodra de metro er straks overheen rijdt, verdwijnt die bolling en wordt het dakdeel weer vlak. Wanneer je dit niet zou doen, heb je later kans op scheuren in het beton, omdat het dan een beetje doorzakt.’

De wapeningskorf voor het dakdeel en de bekisting daaromheen (een soort gigantische houten mal waarin het beton gestort wordt) zijn voorgebouwd op schuifbanen, met daaronder weer een grote steigerconstructie. Die steiger is nodig om het verschil in hoogte te overbruggen tussen de noord- en zuidkant. Eind augustus zijn we immers begonnen met het ontgraven van de Brittenpassage. ‘We zijn aan de zuidkant begonnen. Inmiddels zijn we daar redelijk op diepte, dus moesten we aan de noordkant ook gaan afgraven, anders wordt de speling van de grond te groot’, legt De Jong uit. Omdat onder het meest noordelijke metrospoor nog geen dakdeel of fundering ligt (dit schuiven we immers in de zomer van 2024 op zijn plek), konden we hier niet zomaar graven. Om die reden brachten we eerder dit jaar tientallen damwanden de grond in aan weerszijden van dit metrospoor. Onder het spoor zijn de damwanden door middel van grote pinnen (ankers) aan elkaar verbonden: een zogenaamde kistdamconstructie. Op zo’n kistdam kan het spoor stevig blijven staan terwijl wij aan beide kanten van de damwanden verder graven.

Nadat het beton voor het zevende dakdeel is gestort en uitgehard, wordt het gevlinderd (geëgaliseerd), waarna de naspankabels worden aangespannen. In de zomer van 2024 verwijderen we gedurende een aantal weken een deel van het meest noordelijke metrospoor en de kistdam. Dat geeft ons de tijd om hier funderingspalen de grond in te brengen waarop we landhoofden bouwen, waarop het dakdeel later komt te rusten. Ook bouwen we enkele tussensteunpunten en schuifbanen. Vervolgens schuiven we het meest noordelijke dakdeel zo’n 9 meter noordwaarts, zodat het bovenop de nieuwe landhoofden en steunpunten komt te rusten. Later dat jaar schuiven we ook het zesde dakdeel, dat nu nog wordt gebruikt als bouwweg naar ons werkterrein tussen de metrosporen in, enkele meters naar zijn definitieve plek. Dan kan ook het ontgraven aan de noordkant beginnen. De Brittenpassage gaat uiterlijk in 2027 open.